Vier boekweitkorrels op een blauw veld: ‘Vrij simpel en weinig zeggend’. Dat vond de Stichting van Banistiek en Heraldiek van het gemeentewapen van Hilversum in 1970. Dankuwel. Maar niet getreurd. De voorzitter van deze stichting diende bij de Hoge Raad van Adel een voorstel in voor een ander wapen dat ‘meer representatief’ zou zijn. Maar met het voorstel werd nooit iets gedaan. Hilversum bleek te zeer gehecht aan haar boekweitkorrels. Dus die korrels bleven tot op de dag van vandaag.
Symbolische voorstelling
Vroeger bedoelde men met ‘het wapen’ de gevechtsuitrusting van een ridder. In de 16e eeuw werd er onderscheid gemaakt tussen een wapen om mee te vechten, en een wapen als een symbolische voorstelling op een wapenschild. Een wapen wordt gebruikt als herkenningsteken van personen, families en organisaties. Ook landen, steden, waterschappen en provincies kunnen een wapenschild hebben. Dus ook Hilversum heeft een wapen. Het Wapen van Hilversum is het officiële herkenningsteken van de gemeente Hilversum.
Hoe ziet ons wapen eruit
Hoe ziet ons wapen eruit? Op het wapen van Hilversum ziet u vier boekweitkorrels van goud op een blauw veld. Gewoon, helder en puur dus. De combinatie van een gouden voorstelling op een blauw veld staat bekend als de rijkskleuren. Met rijkskleuren wordt officieel bedoeld: een wapenschild uitgevoerd in azuur met de stukken in goud, zoals in het Rijkswapen van het koninkrijk der Nederlanden.
Boekweit gedijt lekker op schapenmest
Boekweitkorrels op het Hilversumse wapen, inderdaad. Boekweitzaadjes lijken wat op beukennootjes, al zijn ze veel kleiner. Het zaad kan tot meel worden gemalen. Boekweit werd eeuwenlang in Europa - en dus ook in Hilversum - op vrij grote schaal verbouwd. In de zestiende eeuw was boekweit een belangrijke voedingsbron voor de plaatselijke bevolking. Boekweit gedijt lekker op schapenmest. En schapen waren er genoeg in Hilversum. Vandaar ook onze kale heidegronden. Toen in de 20e eeuw de schapenmest steeds meer werd vervangen door kunstmest, nam de boekweitbouw af. Uiteindelijk waren we er klaar mee. Boekweit is nu vooral verkrijgbaar bij de reformwinkel. De zaden en het meel en alle andere afgeleide producten van boekweit bevatten geen gluten. Helemaal van deze tijd.
Alleroudste versie mét kroontje
Uit welke tijd het Hilversumse boekweitwapen precies stamt, weten we niet. Het tot nu toe oudst bekende jaartal van het Hilversumse wapen vinden we in de muur van het bruggetje aan de Berensteinseweg, ter hoogte van de Corverslaan. Daar staat gegrift in steen het jaartal ‘1699’ op het wapenschild met de vier boekweitkorrels, mét een kroontje erboven. Daaronder de naam: Hilversom.
Officieel vastgelegd in 1817
Ons Hilversumse wapen werd in 1817 officieel vastgelegd. En toen was de kroon verdwenen. Hieronder leest u de tekst van 200 jaar geleden, toen Koning Willem I het wapen van Hilversum goedkeurde:
"Van Wege den Koning. De Hooge Raad van Adel, gebruik makende van de magt aan denzelven verleend, bij besluit van den 20sten Februarij 1816 bevestigt bij dezen de gemeente van Hilversum ingevolge het door haar gedaan verzoek, in het bezit van het navolgende Wapen: Zijnde van lazuur, beladen met vier boekweiten korrels van goud, gekeerd na de vierhoeken van het schild. Gedaan in 's Gravehage den 22 October 1817."
Nota bene: Bussum heeft een gemeentewapen met daarin vijf boekweitkorrels. Hm.
Meer lezen
Meer lezen? Google eens naar het artikel ‘Vier boekweitkorrels van goud in een blauw veld’ van Piet Timmer.
Hilversum 600
De stad Hilversum werd gesticht in 1424. Stamt het wapen ook uit die tijd? Geen idee. Wél bekend is: volgend jaar vieren we 600 jaar Hilversum! Meedoen? Ideeën? Iniatieven of subsidie aanvragen? Check www.600jaarhilversum.nl
