2024
Wat een indrukwekkende opkomst bij dit Nieuwjaarsconcert, fantastisch. Ik heb bij uw binnenkomst velen van u de hand kunnen drukken, maar kan onmogelijk ieder van u persoonlijk bedanken voor uw aanwezigheid. Een bijzonder welkom aan de leden van het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Wijdemeren, heel fijn dat jullie hier vanavond in voltalligheid bij ons zijn. Ik sprak ook raadsleden en inwoners uit Wijdemeren, ook een hartelijk welkom aan u. Tenslotte wil ik de onlangs aangetreden nieuwe Inspecteur Generaal der Krijgsmacht, viceadmiraal Boudewijn Boots bedanken voor zijn aanwezigheid vanavond.
Hilfershem, het loflied op Hilversum, geschreven door Vincent Cox en van woorden voorzien door onze stadsdichter Charlotte de Raad was het eerste cadeau dat Hilversum ontving ter gelegenheid van het 600-jarig bestaan.
Een van de vele initiatieven in het nu echt voorbije jaar 2024
Een jaar dat voor ieder van ons een andere betekenis, herinnering, kleur zal houden.
Misschien overheersen daarin fijne gebeurtenissen
Of misschien was het voor u een jaar waarin u een dierbare verloor
Voor jou, Lizet, was 2024 het jaar waarin jij, totaal onverwacht, op de dag voor kerst moest horen dat je ongeneeslijk ziek bent.
Vorig jaar schudden wij elkaar hier nog de hand.
Nu volg je de livestream samen met Frans
Ik wil jullie heel veel sterkte wensen.
2024 is zal voor Hilversum altijd verbonden blijven met het 6e eeuwfeest van onze gemeente. En met de viering van de opening van de Oosterspoorlijn, 150 jaar geleden, vierden.
Het was ook het jaar van de Olympische Spelen in Parijs, waarin drie Olympiërs met Hilversumse roots gouden en zilveren plakken veroverden. Onder hen natuurlijk onze Anne Veenendaal, die als eerste reserve tijdens de spelen in Tokio de zilveren medaille miste, maar die tijdens de shoot-outs in de finale tegen China een heldenrol vervulde. Anne was meervoudig sporttalent en sportvrouw van het jaar in Hilversum. Net als Myrthe van der Schoot, boegbeeld van de Gooise Atletiek Club, die samen met haar ploeggenoten in Parijs een zilveren medaille won op de 4 x 400 meter estafette, En dan natuurlijk onze roeister Veronique Meester, die samen met Ymkje Clevering goud won op de twee zonder. Veronique werd geboren in Loosdrecht, ging hier in Hilversum naar het Gemeentelijk Gymnasium en startte haar roei-leven bij onze Hilversumse Roeivereniging Tromp
Dames en heren een groot applaus voor onze Hilversumse Olympiërs
In de video waarmee we deze bijeenkomst openden zag u in vogelvlucht de vele initiatieven die Hilversummers ter gelegenheid van ons eeuwfeest organiseerden. 1 ervan ziet u hier nog de prachtige Vitus kerk waar wij ook dit jaar ons nieuwjaarsconcert weer mogen organiseren.
Dankjewel dat wij hier vanavond weer mogen zijn Jules Dresmé
600 Hilversummers schilderden mee aan dit monumentale schilderij, waarin verleden, heden en toekomst van Hilversum samen komen. Het idee, het ontwerp en ook de heel complexe voorbereiding en uitvoering van dit project was van de hand van een Hilversumse die ik hier speciaal wil waarderen.
Want wat een operatie was dit!
Een heel mooi idee natuurlijk – maar ga het maar eens doen. Zo’n ontwerp maken, verdelen in 600 paneeltjes, daarop met behulp van een diaprojector de lijntjes uittekenen waarlangs deelnemers in groepjes van 12 -50 schilders, op verschillende locaties aan het werk werden gezet. En dan heb ik het nog niet over het vinden, selecteren en op tijd zetten van de stroom schilders. Of alle communicatie en de website.
En hoewel zij zal zeggen dat vooral de vele vrijwilligers en wij als schilders dit project realiseerden is er natuurlijk maar 1 persoon die het allemaal bedacht en bij elkaar coördineerde. Een klus waarvan ze zelf ook onderweg wel eens zei dat ze bij de indiening van het voorstel eigenlijk zelf ook nog niet door had waar ze aan was begonnen.
Maar je hebt het gedaan, en na de onthulling hier op 29 december zag je alle belangstelling en positieve aandacht die Panorama Hilversum – al 2500 mensen zijn inmiddels hier komen kijken. Het is nu van ons allemaal. Een mooiere afsluiting van het Hilversum 600 jaar hadden we ons niet kunnen wensen. En naar ik van je begrijp gloort er aan de horizon zelfs een reëele mogelijkheid van een permanente, voor ons allen te bezoeken locatie…
Dames en heren, u weet over wie ik het heb.
Laten we haar een groot applaus geven:
Monique van Wijk
Het is onmogelijk om hier recht te doen aan iedereen die een bijdrage leverde aan de totstandkoming van dit bijzondere Hilversum 600 jaar. We aten taart met nieuwe bekenden, bezochten de film Hilversum in zwart wit, lazen ‘Stemmen uit het Verleden’, fietsten mee met de Ringparade, genoten op het Marktterrein van het Openluchtconcert van het Radio Filharmonisch Orkest, her-ontdekten onze zintuigen bij de Beleving, schaakten met Hans Böhm, schreven het Instituut voor Beeld en Geluid in ons Gulden Boek - enzovoort enzovoort. Ook de komst van het beeld van de Stille Strijd naar onze Kerkbrink was indrukwekkend. Op 1 andere heel bijzondere activiteit kom ik hierna terug.
Zo werd Hilversum 600 niet alleen een jaar van omzien, maar - zoals we ons hier een jaar geleden voornamen - ook van omzien naar elkaar. Een jaar waarin we zagen wat Hilversum allemaal in huis heeft om ook de komende jaren op voort te bouwen en van te blijven genieten.
Dames en heren
Ik zie u denken…
Hoe lang gaat het deze keer duren?
Wel – mijn onovertroffen chef kabinet Sonja Mignon en Hans Zonderop, de percussionist van het Radio Filharnoisch Orkest, met wie we deze bijeenkomst altijd voorbereiden, hebben met fluwelen charmante handschoen ingegrepen
En mijn verhaal in 2 delen geknipt…
Zo dadelijk gaan wij dus eerst weer even genieten van het Radio filharmonisch Orkest, en dan kom ik daarna nog even bij u terug
Oftewel: na dit eerste deel bent u nog niet van mij af - zo weet u het al vast
Maar voor ik na het volgende stuk van het orkest bij u terugkom wil ik nog speciale aandacht besteden aan 1 Hilversum 600 activiteit, en aan een bijzondere man die daaraan een indrukwekkende bijdrage leverde:
Gemeentespeld Luuc Jonker
Dames en heren,
Op 13 september stonden wij met heel velen onder een prachtige, langzaam van blauw naar zwart verduisterende sterrenhemel aan de vijver van ons iconische Raadhuis. De eerste trompet tonen van Andre Heuvelman klonken bijna melancholisch over het water, toen de projectie van de geschiedenis van Hilversum op de wanden en toren van ons raadhuis startte. Ik vermoed dat velen van u erbij waren: de landelijke opening van de Open Monumenten Dag was ter gelegenheid van ons 6e eeuwfeest naar Hilversum gehaald.
Het was ook de eerste gelegenheid waarop Luuc Jonker, directeur van het Dudok Architectuur Centrum en organisator van onze open monumenten dagen, weer in het openbaar optrad na het noodlot dat hem, zijn echtgenote Roelien en hun beide dochters Cécile en Livia trof op 2 december 2023, op weg naar huis na een gezellige Sinterklaasavond bij Opa en Oma. Tijdens het Nieuwjaarsconcert van 2024 stonden we samen stil bij het onvoorstelbaar verlies van hun beide kinderen dat Luuc en Roelien sindsdien moeten dragen. Ik weet dat ook jij, Roelien, vanavond hier bij ons bent, heel veel dank en respect daarvoor.
Luuc is sinds 2015 betrokken bij het Dudok Architectuur Centrum, eerst als bestuurslid bij de heroprichting in dat jaar, en sinds 2021 als directeur. Tot 2015 was het DAC onderdeel van Museum Hilversum, en verzorgde vooral rondleidingen in het Raadhuis. In die periode telde de organisatie 12 vrijwilligers en gidsen, en een operationeel manager. Inmiddels is dat aantal gegroeid naar 46, en is de Open Monumenten Dag uitgegroeid tot een van onze grootste evenementen, met in 2024 in totaal 23000 bezoekers.
Dat groeiende bereik sluit naadloos aan bij de belangrijkste doelstelling van het Dudok Architectuur Centrum, namelijk om bij een breed publiek de aandacht te vestigen op het belang en de betekenis van architectuur en stedenbouw, in het bijzonder van architect Dudok en ander ruimtelijk erfgoed in Hilversum. Ook stimuleert Het Dudok Architectuur Centrum nieuwe ideeën met betrekking tot het behoud en de ontwikkeling van erfgoed, en biedt het een onafhankelijk platform voor ontwikkelingen op het gebied van architectuur, stedenbouw en ruimtelijk erfgoed. Dit alles door de organisatie van onder meer rondleidingen, lezingen en debatten, educatieve activiteiten en andere culturele activiteiten.
Als directeur van het Dudok Architectuur Centrum zet Luuc zich in om de stichting uit te bouwen als platform voor debat, kennisuitwisseling en educatie over architectuur, stedenbouw en ruimtelijk erfgoed in Hilversum en de regio Gooi en Vecht. Hij heeft de ambitie om Hilversum met het DAC verder op de kaart te zetten als stad van erfgoed en jonge monumenten, Hilversummers te verbinden met hun stad door hen met een frisse blik te laten kijken en professionals te inspireren tot een actuele visie op architectuur en stedenbouw; klaar voor de toekomst.
Na de corona jaren vormde Luuc samen met Christian Taal, Wilco Witte en Rolf Nieuwenhuijse het bestuur van het samenwerkingsverband van culturele organisaties in Hilversum. Volgens de Japanse kunstvorm van Kintsugi, waarbij scherven van keramiek of porselein met goud of zilverkleurige lak worden gelijmd, brachten zij na de corona breuk de kunst- en cultuurinstellingen samen in het nieuwe festival Open 035 in 2022. Tijdens deze eerste editie organiseerden deze instellingen samen en weekend vol beleving en theatervoorstellingen op verschillende plaatsen in Hilversum. Bij het DAC introduceerde en leidde Luuc toen de eerste productie van de lichtshow op het Raadhuis, als onderdeel van een licht- dans en vertel route door Hilversum. Op negen monumentale locaties kwamen gebouwen tot leven door middel van lichtkunstprojecties, muziek, dans, theater en Spoken Word.
Met al zijn inzet en in het bijzonder deze vernieuwing stuwde Luuc het Dudok Architectuur Centrum naar een nieuw en toonaangevend niveau. Zijn inzet om de Landelijke Opening van de Open Monumenten Dag in 2024 naar Hilversum te brengen bracht landelijke aandacht voor onze jonge monumentenstad en voor een veel groter, nieuw publiek.
Bij onze waardering voor Luuc wil ik ook alle andere medewerkers, vrijwilligers en de leden van het bestuur van het Dudok Architectuur Centrum betrekken. In het bijzonder Marleen van den Heuvel, die tijdens het herstel van Luuc en Roelien alle voorbereidingen voor deze heel bijzondere editie van de Open Monumenten Dagen leidde.
Maar vanavond, Luuc, zijn we met zijn allen hier tijdens dit Nieuwjaarsconcert met en voor jou. Met onze grote waardering en bewondering voor jou, voor je tomeloze passie voor onze Hilversumse architectuur en voor onze monumenten, en met een diepe buiging voor alles dat jij in de afgelopen 10 jaar hebt gedaan aan de ontwikkeling van het Dudok Architectuur Centrum, en aan de beleving en de waardering van die Hilversumse architectuur en monumenten.
Ik ben dan ook heel verheugt hier vanavond bekend te mogen maken dat het college van Burgemeester en Wethouders heeft besloten om jou, Luuc Jonker, de gemeentespeld van Hilversum toe te kennen
Dames en heren, graag een groot applaus voor Luuc!
80 jaar bevrijding, Wijdemeren
Beste mensen,
De klanken van de Victory Marsch ademen een sfeer van bevrijding en optimisme. Aan de eerste uitvoering van dit stuk door het Metropole Orkest op 25 november ging echter de nachtmerrie van het Derde Rijk en de Holocaust vooraf.
Dit jaar zullen wij ook hier in Hilversum 80 jaar vrijheid vieren. Op 4 mei zullen wij stilstaan bij de terugkeer van de overlevenden, en wat hen bij hun ‘thuiskomst’ overkwam. 2025 is ook het jaar van de openbaarmaking van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging. Een stap die enerzijds onderdeel uitmaakt van de verdere geschiedschrijving over de oorlogsjaren. En die anderzijds ook leidt tot onzekerheid bij velen. Onzekerheid over de wijze waarop wij met de kennis van nu zullen oordelen over het handelen van toen. En over de gevolgen daarvan voor deze en volgende generaties van nakomelingen.
Goed of fout – dat was de vraag waarop de bijzondere rechtspleging voor in eerste instantie 150,000 Nederlanders na de tweede wereldoorlog een antwoord moest geven. Dat goed – fout denken leeft tot op de dag van vandaag voort, en is eigenlijk de laatste jaren weer in opkomst. We hebben de neiging onze geschiedenis opnieuw en integraal te willen beoordelen, en zoeken manieren om ermee in het reine te komen. We veroordelen, twijfelen over de houdbaarheid van namen en beelden in musea en in de openbare ruimte, neigen tot zelf-censuur en her-publiceren boeken waarbij omstreden passages worden verwijderd.
Begrijpt u mij vooral niet verkeerd: het is waardevol om beelden te herzien en rekenschap te geven van zaken die niet goed zijn gegaan in heden en verleden. En tegelijkertijd doet een zwart wit / goed-fout filter met de wetenschap van nu niet altijd recht aan de complexiteit van een situatie, of het nu lang geleden is of zich afspeelt in onze hedendaagse samenleving.
Ik zou ons allen dan ook willen oproepen de ambiguïteit te omarmen, dat wil zeggen de neiging tot het snelle oordeel om te buigen naar de reflectie en de vraag wat we zelf zouden hebben gedaan – of juist nu zouden moeten doen. Zo brengen we het leer-effect van onze natuurlijke neiging tot oordelen naar het nu. En naar het pad naar de toekomst dat we uit te zetten hebben. Dat is juist nu belangrijk, in een tijdgewricht waarin we elkaar extra hard nodig hebben.
Want in ons land, en om ons heen in Europa en daarbuiten lijken de scherpe tegenstellingen het te winnen van de nuance en van het midden. Een beweging naar de flanken maakt ons niet sterker – integendeel. We leven in een periode van spanningen aan de grenzen van Europa en in het Midden-Oosten. Waarin vermoeide Oekraïense soldaten voor het derde jaar op rij Kerst in de loopgraven doorbrachten. Een tijd van gijzeling, geweld en uitzichtloos leed in het conflict tussen Israël en Gaza. Die spanningen en dat leed kunnen wij hier in ons kleine Hilversum niet oplossen. Wat wij wel kunnen doen is het er met elkaar over hebben, als we het kunnen missen ruimhartig doneren aan hulporganisaties, en opvang bieden aan vluchtelingen. En met elkaar pal blijven staan voor onze vrije journalistiek, zodat we lering kunnen trekken en meningen kunnen vormen op basis van de betrouwbare informatiepositie die het fundament is onder onze democratie.
Beste mensen,
Waar 2024 een historisch jaar was voor Hilversum is 2025 dat voor het dorp ’s Graveland. Want daar wordt dit jaar gevierd dat 400 jaar geleden een aantal rijke Amsterdamse kooplieden het dorp stichtten met de ontginning van de eerste ongeveer 500 hectare grond. Op www.sGraveland400 jaar.nl zijn alle festiviteiten te vinden. De tweede reden waarom 2025 wel eens een historisch jaar zou kunnen worden voor ’s Graveland en de andere dorpen van gemeente Wijdemeren is het besluit dat de raden van Hilversum en Wijdemeren op 27 maart zullen nemen over het herindelingsadvies van onze gemeenten. Een samenvoeging die we ook een ‘hereniging’ zouden kunnen noemen. Want de verbondenheid tussen onze gemeenten gaat terug tot 13de eeuw, de tijd van de Erfgooiers en van onze meenten – waarop we samen schapen hielden, hout vestten en gewassen verbouwd. Dat collectieve gebruiksrecht was en is typisch Goois, van Nederhorst tot Huizen en van Weesp tot Eemnes.
Maar laten we niet op de zaken vooruitlopen. Ik zie er naar uit om in de komende jaren samen vorm en inhoud te geven aan dit voorgenomen huwelijk. En in 2025 met elkaar en met onze buren te genieten van het NK Palingroken in Kortenhoef, van de legendarische Loosdrechtse Plassen, van Nederhorst on Ice, en van mooie voorstellingen in theater de Dillewijn in Ankeveen.
Dames en heren,
Het 601e levensjaar van onze gemeente heeft alles in zich om opnieuw een historisch jaar te worden. Niet alles dat daarop van invloed is hebben we in eigen hand. Maar heel veel ook wel, en ik zou ons gunnen dat we de energie, inspiratie en saamhorigheid die alle activiteiten van ons 6e eeuwfeest heeft losgemaakt benutten om samen mooie hoofdstukken aan onze geschiedenis te blijven toevoegen. We hebben ervaren waartoe we samen in staat zijn.
Ik heb er alle vertrouwen in dat door uit onze bubbels te blijven breken, oordelen uit te stellen en elkaar vragen te blijven stellen, door handen ineen te slaan en elkaar – wat er ook gebeurt – niet los te laten, we er een mooi 601e jaar van gaan maken.
Met grote dank voor uw komst naar dit Nieuwjaarsconcert wens ik u allen van harte een gezond, energiek en saamhorig 2025.
