Zo kreeg Beeld en Geluid zijn monumentale kleurrijke gevel

20 februari 2023
Wat is volgens jou het meest opvallende gebouw van Hilversum? Grote kans dat het gebouw van Beeld en Geluid het antwoord is. Op 11 februari opende daar het nieuwe Mediamuseum. Voor ons aanleiding om de ontwerper van de gevel van Beeld en Geluid, Jaap Drupsteen, te interviewen. Hij neemt je mee in de totstandkoming van het iconische ontwerp.

“Het gebouw van Beeld en Geluid moest een landmark worden, opvallend. Het architectenbureau Neutelings Riedijk ontwierp het gebouw met een glazen gevel, maar wat daarop moest komen te staan, wist nog niemand. Behalve dat het moest verwijzen naar de inhoud van het gebouw, het archief. Maar als je zo’n gebouw volplakt met plaatjes, krijg je een gigantische koektrommel en daar moest toch iets op verzonnen worden. Het moest monumentaler worden en daarvoor ben ik gevraagd.”

768 beelden uitzoeken

“Ik kreeg enorm veel videomateriaal opgestuurd. En daar moest ik 768 typische beelden uit verschillende periodes en genres uitzoeken. In overleg bepaalde ik toen welke gebeurtenissen karakteristiek en tekenend waren voor bepaalde periodes en soorten tv-programma’s. Al die beelden heb ik gedigitaliseerd en bewerkt voor toepassingen in glas. Onder bepaalde hoeken zie je het reliëf in de glasplaten zoals ze nu zijn. Daar staat dus van alles op: beelden van bijvoorbeeld Mies Bouwman en Willem Duys, verschillende quizzen en andere populaire programma’s van vroeger tot de jaren negentig.”

Monumentale vormen

“De kleuren zijn weer een heel ander verhaal. Dat is vrij betekenisvol wat ik toen gedaan heb. Ik besloot om vorm en kleur uit elkaar te trekken. De
kleuren heb ik als het ware uit de
televisiebeelden gewassen. Je ziet nog wel het reliëf van de beelden in het glas. Maar de kleuren die je nu ziet, liggen in grotere bewegingen over elkaar, die staan voor de grote bewegingen in de tijd. Dat levert zulke vormen op. Daardoor is het plaatjes-effect weg en zijn de vormen monumentaler.”

Speciale printer

“Het is wel een heel ander verhaal als je dat op glas moet uitvoeren. Dat is een tamelijk bijzonder proces, want het moest ook lang meegaan. De enige manier om die beelden met die helderheid van kleur op glas te krijgen, was met de eeuwenoude brandschildertechniek, zoals op de gekleurde ramen van kerken. Er
deden twintig partijen mee aan de aanbesteding, maar het lukte
niemand om het glas, en dus de kleuren, helder te houden. Het was uiteindelijk TNO die met de oplossing kwam. Zij werkten aan een speciale printer die de fijne glaskleurpoeders kon printen, waarna het beeld op de glasplaat werd gebakken. Het enige nadeel was dat de kleuren van die poeders slechts beperkt gemengd konden worden.”

Vakidioot

“Het is jammer dat ik nooit meer de kans heb om het te verbeteren. Het was zo’n gepionier, nooit eerder is zoiets gemaakt met die techniek, dus het kan niet anders dan dat je bepaalde dingen ziet die beter konden. Ik ben een vakidioot, dat overheerst altijd boven mijn
sentimenten. Als er een lastige vraag is, vind ik het interessant om daar een oplossing voor te verzinnen.”

Eeuwen blijven staan

“Maar dat het gebouw er misschien nog honderden jaren staat, daar hecht ik niet zoveel waarde aan. Als je dat belangrijk vindt dan voel je daar misschien iets anders bij. Het gebouw kan eeuwen blijven staan en als dat zo is, het zij zo. Als dat niet zo is, dan zij het ook zo.”