Op 14 februari 1844 kocht Willem van Loon, getrouwd met een nicht van gemeentenotaris Albertus Perk, grond om Villa Erica te bouwen. Het werd een kostschool voor jongens. De school telde 21 leerlingen. Het waren kinderen van ouders die woonden en werkten in Nederlands-Indië. Of
kinderen van ouders uit grote steden. De kostschool sloot in 1864 zijn deuren.
Vernoemd naar heidebloem
In dat jaar komt de grond in handen van de heer Boissevain. Hij vernoemde het huis naar de paarse bloemen die rond deze tijd bloeien op de hei. De Latijnse naam van het plantje is Erica. Door de jaren heen komen er verschillende eigenaren. In 1889 is het Coenraad Willem Groskamp, mede directeur van de Soerabayase Bank en Handelsvereniging, die Villa Erica koopt. Hij laat het grondig verbouwen door architect Gosschalk, waardoor de villa zijn huidige uiterlijk krijgt.
Oranjehotel slaat niet aan
Villa Erica krijgt een totaal andere functie als het wordt omgetoverd tot Oranjehotel. Het krijgt mooie salons, onder andere één voor dames met een vleugel om te musiceren. En elektrische verlichting! Dat is een nieuw fenomeen in 1897. Het concept ‘hotel’ slaat helaas niet erg aan. Nadat het meerdere keren van eigenaar wisselt, sluit het hotel zijn deuren in 1912.
Verkoop prentbriefkaarten
Het bestuur van de Openbare Leeszaal en Bibliotheek koopt het pand in 1932 voor 32.000 gulden. Na een verbouwing gaat de openbare bibliotheek open voor publiek. Door onverwachte kosten moesten er prentbriefkaarten worden verkocht om geld in te zamelen. De bibliotheek kreeg ook giften in natura, zoals theekopjes en lepeltjes, een gratis ontwerp voor een nieuwe tuin en nieuwe beplanting.
‘Verboden voor Joden’
weigert de toenmalig directeur om een bordje ‘Verboden voor Joden’ te plaatsen. Dat was voor de Duitse bezetter de reden om de subsidie af
te nemen. De bibliotheek moest sluiten. In 1942 vorderde de Wehrmacht het gehele pand. Villa Erica werd een kantine voor de bezetter. De bibliotheek met boeken, vertrekt tijdelijk naar de Stationsstraat. Naast de bibliotheek bouwen de Duitsers een bunker.
Maple Leaf club
het de Canadese soldaten die Villa Erica in gebruik nemen. Zij dopen het gebouw om tot Maple Leaf Club. Ze laten het pand gratis opknappen door gevangen NSB’ers uit het Collaboratie- kamp Crailo van Laren. Het wordt een restaurant en ontmoetingsplaats voor de Canadezen, die als dank voor de bevrijding nog een tijdje vakantie vieren in ons land. Het was niet ongebruikelijk dat er voor 12 uur ’s middags al 1000 bezoekers waren. Er was een kapper, een kapel en een zaal waar kon worden gegeten en gedanst. Ook werden uitstapjes georganiseerd naar Volendam, maar ook naar Parijs en Berlijn. Als de Canadezen vertrekken, wordt het gebouw weer een bieb.
Open Monumentendag komt eraan
Het hele verhaal van Villa Erica horen plus een rondleiding door het hele gebouw en de bunker uit de Tweede Wereldoorlog? Meld u dan aan voor een rondleiding op Open Monumentendag op zaterdag 10 en zondag 11 september om 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. Deelname is gratis. U kunt zich melden bij de klantenservicebalie in de bibliotheek.
