Prehistorische raatakkers op de Hoorneboegse Heide

14 oktober 2022
Waar loopt u als u de hond uitlaat? Gokje: op de Hoorneboegse heide. Snappen wij. Schitterend daar. Wist u dit ook? U loopt daar - met of zonder hond - over oeroude raatakkers.

In archeologisch opzicht is de Hoorneboegse Heide superinteressant: middeleeuwse karrensporen, een antitankgracht uit de Tweede Wereldoorlog, een unieke Bronstijdbijl - zonder twijfel het fraaiste bronzen voorwerp uit het Gooi! - prehistorische grafheuvels én … Hilversumse raatakkers van oeroude Hilversummers.

Wat zijn raatakkers?

Raatakkers – ook wel Celtic fields genoemd - zijn akkers van vroeger waarop oude graansoorten als emmertarwe en spelt werden verbouwd. Vroeger in de zin van: in de loop van de bronstijd omstreeks 1200 voor Christus tot een paar honderd jaar na Christus in de Romeinse tijd. Het zijn aaneengesloten vierkante akkertjes, tot zo’n 40 meter lang en breed, begrensd door wallen van zo’n 30 tot 100 centimeter. Raatakkers vind je terug in heel Noordwest-Europa, dus ook in Nederland, en dus óók in Hilversum.

Verkleuringen in de grond

Raatakkers. Je moet het wéten om te zien, en eigenlijk zie je ze dan nog steeds niet. Het zit zo: Als vroeger akkergrond uitgeput raakte, werd grond opzij geschoven. En dat werden wallen. Die wallen zijn eeuwen later alleen nog maar te zien aan de verkleuring van de grond. De hoogteverschillen zijn minimaal en de grote heidestruiken groeien dwars over die oude verkleuringen heen. En dús: raatakkers zie je vanuit de lucht. In 2012 kwam de heide uitgebreid in het nieuws vanwege de vondst van het raatakkercomplex. We hadden het te danken aan de heer Rick Wortelboer.

Hoogteverschillen van bovenaf

Wortelboer beschikte voor zijn werk over hoogtebestanden van de Hoorneboegse heide. Ineens zag hij het: een dambordvormig patroon! De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed was geïnteresseerd en deed vervolgens grondboringen. Wat er zoal werd gevonden? Handgevormd aardewerk uit de IJzertijd, houtskool en een afslag van vuursteen. Ook werd in de buurt al eens een Romeinse munt gevonden.

U bent de eerste niet

Op de Hoorneboegse heide lopen dus al eeuwenlang mensen rond. Heel aannemelijk dus dat deze mensen ook gewassen verbouwden op onze heide. En logisch ook: gedraineerde zandgronden, daar houden graansoorten wel van. De raatakkers liggen ook nog eens precies op een stuwwal met keileem en keizand uit de IJstijd. Lekkere vruchtbare grond, dus. De volgende keer dat u op de Hoorneboegse heide loopt, met of zonder hond – weet dan: u bent de eerste niet.

70 jaar AWN Naerdincklant. Gefeliciteerd!

Vrijdag 7 oktober 2022 was de jubileumbijeenkomst 70 jaar AWN Naerdincklant in het Hilversumse raadhuis. Namens de gemeente Hilversum: van harte gefeliciteerd met jullie jubileum! AWN Naerdincklant Archeologie tussen Eem en Vechtstreek is een vrijwilligersvereniging. Naerdincklant is één van de 24 afdelingen van de AWN-Nederlandse Archeologievereniging. Elk van deze afdelingen heeft zijn eigen grondgebied. Voor Naerdincklant is dit het gebied tussen de rivieren Vecht en Eem, inclusief het Gooi. Missie van AWN Naerdincklant: bevorderen en uitdragen van de regionale archeologie.

Meedoen? Kijk op de website van AWN Naerdincklant.