De Luisterlijn bestaat al ruim 60 jaar. Het aantal telefoontjes neemt toe. Daarnaast zijn er ook steeds meer chatgesprekken, zeker van jongeren. De mensen die contact zoeken zijn van alle leeftijden, komen uit alle lagen van de bevolking en kunnen dag en nacht terecht. José, Songul en vrijwilliger Marjolijn vertellen over de betekenis van de Luisterlijn.
'Het is een basisbehoefte om gehoord te kunnen worden'
Vreugde en Verdriet
De in totaal 50 vrijwilligers in Hilversum werken gemiddeld 4 uur per week. Die kunnen ze op kantoor of vanuit huis draaien. Een van hen is Marjolijn. Ze vindt het een voorrecht om er voor anderen te kunnen zijn. “Ik spring niet voor niets op de piekuren nog wel eens een uurtje extra bij. De gesprekken variëren enorm in tijd. Er komt van alles voorbij; van vreugde tot verdriet en van kleine tot grote zorgen. Het zijn verhalen die mensen niet kunnen, willen of durven delen met hun omgeving. Het is heel bijzonder dat iemand zijn of haar verhaal met jou wil delen.”
Anoniem
Marjolijn benadrukt het belang van het anonieme karakter. “Daardoor durven mensen zich sneller open te stellen.” Songul werkt inmiddels 1,5 jaar voor de Luisterlijn als administratief medewerkster. Ze komt uit de commerciële wereld en was verbaasd over wat ze aantrof. “Ik wist niet dat er zoiets moois bestond. Er zijn hier zoveel mensen actief die iets voor een ander doen, zonder er iets voor terug te verwachten. Dat was ik niet gewend. Ik kwam hier in eerste instantie om de sfeer te proeven, maar ben er nog steeds.”
Iedereen is welkom
José Borkes startte 9 jaar geleden als vrijwilliger. Toen de Luisterlijn een landelijke organisatie werd, kwamen er vacatures en werd ze trainer/begeleider. “We hebben nu 50 vrijwilligers, maar we staan te springen om meer vrijwilligers. Ik weet hoeveel voldoening het geeft als je iets voor een ander kunt betekenen. Ook mensen met een fysieke beperking zijn bij ons van harte welkom. Daar kunnen we thuis aanpassingen voor doen en ze kunnen online trainingen volgen. Hiermee laten we zien dat dit vrijwilligerswerk praktisch voor iedereen mogelijk is.”
José schetst de aard van de gesprekken. “Het zijn vooral mens tot mens gesprekken. Zie het als een praatje over de heg met je buurman of -vrouw. De mogelijkheid dat te kunnen doen, is enorm belangrijk. Zeker als mensen niemand in hun omgeving hebben tegen wie ze hun gedachten hardop kunnen uitspreken. Je hebt een luisteraar nodig om je gedachten te kunnen uiten. Is die er niet, dan groeien dingen in je hoofd. Het is een basisbehoefte om gehoord te kunnen worden. Om zo tot zelfinzicht te kunnen komen. Daarbij helpen onze vrijwilligers door actief te luisteren. Dat betekent spiegelen, samenvatten en teruggeven. Je structureert en het werkt ordenend.”
Training
Vrijwilligers hoeven dat niet allemaal uit zichzelf te halen. José: “Ze krijgen een training van 8 weken in luister en gespreksvaardigheden. Eigenlijk zou ieder mens die moeten doen, want je leert namelijk écht luisteren. Door niets in te vullen voor een ander en stiltes niet op te willen vullen. We leren je een OEN te zijn; open, eerlijk en nieuwsgierig. En je OMA thuis te laten; oplossingen, meningen en adviezen. De belangrijkste les is om te luisteren zonder oordeel. Als je luistert, hoor je wat nieuws. Als je praat, vertel je wat je zelf al weet.”
Gesprekken krijgen inhoud
Bij veel gesprekken komen gevoelens van eenzaamheid naar voren. De vrijwilligers proberen een opening te bieden om deze gevoelens bespreekbaar te maken. José: “Op eenzaamheid rust een behoorlijk taboe, onder andere door social media, die laten zien dat je het altijd leuk moet hebben.” Marjolijn weet waarom mensen contact opnemen. “Ze willen contact met een echt mens. Het is fijn om te weten dat er iemand voor jou is. Meer is het niet, maar het betekent eigenlijk heel veel.” José vult aan. “Een probleem van deze tijd is dat we te snel professionele hulp organiseren. Hier doen we het met vrijwilligers waardoor het balletje weer gaat rollen en kan doorrollen. Ook in het leven van de vrijwilligers zelf.” Dat laatste kan Marjolijn alleen maar beamen: “Je groeit hierdoor. Mijn kinderen merken bijvoorbeeld dat er thuis meer ruimte is voor discussie. Zonder dat ik meteen begin met organiseren en regelen, zoals je dat als ouder doet. Gesprekken krijgen meer inhoud. Je leert meer empathisch te luisteren en in de gesprekken leer je ook een andere wereld kennen. De wereld van mensen van wie de wieg niet op zo’n fijne plek heeft gestaan. Of bij wie het kwartje in het leven de verkeerde kant op is gevallen.”
Nederig
José: “Een vrijwilliger zei eens: je wordt hier nederig van. De kunst is om je rol klein te houden. Je gaat in gesprek en luistert naar het verhaal van een ander en dat is al zo’n groot goed! Het kunnen soms schrijnende verhalen zijn, maar je betekent altijd iets. Voor mensen die een dag niemand hebben kunnen spreken en daar wel behoefte aan hebben. Voor mensen die even hulp nodig hebben in een situationele crisis. Dan ben jij er, als vrijwilliger, om weer even de lichtpuntjes van hun leven te belichten.
De Luisterlijn is 24/7 bereikbaar via telefoon, chat en mail, voor mensen die behoefte hebben hun zorgen, verdriet, pijn of een ander verhaal anoniem te delen.
Telefoonnummer
Lokaal: (035) 624 55 55
Landelijk: (088) 076 70 00
Van links naar rechts: Marjolijn, Songul, José