Wat een schitterende muziek, speciaal gecomponeerd voor dit historische 6e eeuwfeest jaar van onze gemeente, en weergaloos gespeeld door ons eigen Radio Philharmonisch Orkest. Dankuwel!
Beste mensen,
Wat fijn dat u ondanks de winterkou met zovelen weer naar dit Nieuwjaarsconcert bent gekomen. U herinnert zich ongetwijfeld de vorige editie. De combinatie van wind en temperatuur maakten van dat samenzijn een ware test van ons uithoudingsvermogen – zowel voor onze musici als voor ons als publiek.
Ter geruststelling kan ik u nu alvast meedelen dat mijn toespraak bij deze gelegenheid (mede dankzij goede tips van enkelen onder u) korter zal zijn dan de vorige…
En dat terwijl wij bij de receptie na dit concert juist het glas zullen heffen op een jaar dat bij voorbaat al historisch kan worden genoemd: het jaar waarin Hilversum de 600-jarige leeftijd als zelfstandige gemeente bereikt.
Zoals oudere Hilversummers in het vroeger verplichte schoolboek “ons Hilversum” van Cor Bruin leerden schonk Graaf Jan van Beieren met zijn beslissing, op 4 maart 1424, om Hilversum een eigen rechtspraak te geven onze gemeente de onafhankelijkheid van ons moederdorp Laren. Deze periode markeert ook het begin van de boekweit teelt in ons gebied. Een bewerkelijk pseudo graan dat op onze schrale zandgronden met schapenmest te telen was. Als primaire voedingsbron voor de Hilversummers van toen werd de boekweit korrel de essentie van het wapen van onze gemeente. Inmiddels toont onze Gooise Brouwerij al enige jaren aan dat het toevoegen van boekweit aan de stookketel ook nog eens bijzondere, prijswinnende bieren kan opleveren: morgenochtend hoop ik voor het eerst het speciale bier te proeven dat daar ter ere van ons eeuwfeest wordt gebrouwen. Wees gerust: ik zal er geen gebruik van maken om mijn werkdagen te starten met een bier proeverij
Geachte aanwezigen,
Ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van onze gemeente gaf de gemeenteraad van Hilversum in 1924 opdracht voor het maken van een gedenkboek. Dat indrukwekkende werk heeft in het afgelopen jaar op mijn bureau gelegen. Wat vooral opvalt als je het doorbladert is de totale transformatie van onze gemeente in de afgelopen eeuw. Met als grote ‘game changer’ de eerste radio-uitzending uit de Nederlandse Seintoestellen Fabriek in 1923, en snel daarna de vestiging van de eerste radio- en televisie omroepen in Hilversum.
De relatie tussen onze gemeente en de mediasector verdiepte zich in de jaren ’60 met de ontwikkeling van het huidige Media Park, de latere vestiging van Museum Beeld en Geluid daar en – niet te vergeten – de ontwikkeling van wat zich inmiddels zonder twijfel een nationaal evenement mag noemen, de Top 2000. Met 20,000 bezoekers en ruim 7 miljoen luisteraars werd de 25e editie van het afgelopen jaar een landelijke pelgrimage, met Hilversum als bedevaartsoord. Tel daarbij op de wereldberoemde Wisseloord Studio’s, het Muziekcentrum van de Omroep, de vestiging in Hilversum van Universal Music, game ontwikkelaars en streaming diensten als Viaplay en de jaarlijkse Dutch Media Week, en het beeld van Hilversum anno 2024 als bruisende Media en Muziek Stad is compleet. Met bijna 1/3 van de banen in Hilversum is de mediasector van vitaal belang voor de economische en sociale kwaliteit en ontwikkeling van onze gemeente.
Maar de transformatie van de afgelopen eeuw omvatte uiteraard meer, veel meer, zoals aan het begin daarvan de bouw en opening van nog altijd beeldbepalende monumenten als het Raadhuis van Willem Dudok, en Sanatorium Zonnestraal en Theater Gooiland van Jan Duiker. De ontwikkeling van het Goois Natuurreservaat in de vroege jaren ’30, maar ook de donkere oorlogsjaren waarin Hilversum, inclusief ons gemeentebestuur, een vooraanstaande rol speelde in de holocaust. De snelle groei van onze bevolking daarna, naar meer dan 10,000 inwoners in de jaren ’50. De bouw van grote nieuwe woonwijken in de Kerkelanden, en de Hilversumse Meent en meer recent in Anna’s Hoeve. De bijna sloop, redding en 32 miljoen gulden kostende restauratie van het raadhuis van Dudok in de jaren ’90 - en de artikel 12 status van onze gemeente in de periode daarna. De komst van het Europees Hoofdkantoor van Nike en daarmee samenhangende ontwikkeling van het Arenapark, straks het nieuwe Hilversum sportpark. Ook de bouw- en recente nieuwbouw van ons regionale ziekenhuis Tergooi MC maken onderdeel uit van de nieuwe handtekening van het Hilversum van nu.
Alleen al in het afgelopen jaar hebben de door onze inwoners gekozen leden van onze gemeenteraad een groot aantal belangrijke besluiten genomen waarmee we koers zetten naar de komende eeuw: ik noem het stedebouwkundig plan voor het Sportpark en het Stationsgebied, de ontwikkeling van onze Kerkbrink, de Visie Sociaal Domein, ons nieuwe cultuurbeleid, mobiliteitsvisie, de concept omgevingsvisie en zienswijzennota, en zo kan ik nog wel even doorgaan. En dat allemaal in een sfeer en cultuur waarin de verschillende waarden en opvattingen van onze politieke partijen de ruimte krijgen maar waarin we ook weten dat onze inwoners van ons verwachten dat wij tot besluiten komen en onze gemeente besturen.
Daarbij was het afgelopen jaar voor velen, en voor sommigen van ons in het bijzonder, een buitengewoon ingrijpend jaar. Naast de politieke aardverschuivingen in ons provinciaal en landsbestuur, zagen we buiten ons land grote natuurrampen die Turkije, Syrië en Marokko troffen, de huiveringwekkende gebeurtenis in Israël in oktober, en de daaropvolgende oorlog in Gaza die ook weer vele burgerslachtoffers eist. Een jaar ook waarin Oekraïne opnieuw zuchtte onder inmiddels bijna uitzichtloos oorlogsgeweld. En net voor Oud en Nieuw namen twee ouders hier aan de overkant in het Gooiland afscheid van hun twee prachtige dochters, die op weg naar huis na Sinterklaasavond in een noodlottig ongeval het leven verloren. Wat een ondraaglijk verlies. Er zijn geen woorden voor.
Mijn toespraak tijdens onze vorige Nieuwjaarsbijeenkomst stond in het teken van de talloze vrijwilligers in onze gemeente die zich dagelijks inzetten in de zorg, bij sport- en muziekverenigingen, en in de opvang van vluchtelingen, het beheer van ons cultureel en maatschappelijk erfgoed en bij andere maatschappelijke organisaties.
Naast die vele vrijwilligers wil ik dit jaar ook onze raadsleden, wethouders en de medewerkers van onze gemeente in het bijzonder waarderen voor hun tomeloze inzet voor ons allen. Mag ik u uitnodigen hen te bedanken en bemoedigen met een warm applaus.
Beste mensen,
Hoe zal Hilversum er in 2124 uit zien? Verreweg de meesten van ons zullen de vergelijking niet kunnen maken. Wat we zeker weten is dat het beeld weer heel anders zal zijn dan nu.
Tegelijkertijd hoop en verwacht ik dat we er ook op mogen vertrouwen dat in die komende eeuw goed zal worden gezorgd voor de vele unieke monumenten die Hilversum rijk is. Ik hoop dat er in de komende eeuw zelfs weer een aantal mooie nieuwe monumenten bij zal worden gebouwd. En dat ons unieke Goois Natuur Reservaat ook dan als schitterend decor en tevens begrenzing van alle ondernemingsdrang van toekomende generaties zal dienen.
Aan de vooravond van dit zesde eeuwfeest van Hilversum bevinden wij ons in een context waarin traditionele zekerheden niet langer als zodanig worden ervaren. Met de ontkerkelijking wordt de traditie van het zondags gezamenlijk onderhoud van gedeelde waarden gaandeweg vervangen door andere vormen van interactie. Een rijkdom aan meer persoonlijk getinte gemeenschappen – modieus bubbels genoemd - ontwikkelt zich dagelijks binnen en voorbij onze lokale en landelijke grenzen. Te kust en te keur kunnen we kiezen wat te lezen, eten en kopen, wie te volgen en te vertrouwen, en wat te vinden.
Ongemerkt raken we zo ingeweven in informatie netwerken, waarin tegenspraak niet vanzelfsprekend is. Deze ontwikkeling zal zich ook in de komende jaren verdiepen, en mensen in toenemende mate opsluiten in eigen waar- en werkelijkheden. Werkelijkheden die je ook vertrouwens-bubbels zou kunnen noemen.
In die fragmenterende bubbels worden zaken als wetenschap, objectiviteit, waarheid en betrouwbaarheid relatief. Nieuwe technieken die gebruik maken van de data die ieder van ons dagelijks ongemerkt ‘uitzendt’, kunstmatige intelligentie en de ontwikkeling van virtuele realiteiten maken het onderscheid tussen echt en niet echt steeds lastiger. Waarbij de vraag zelfs wordt gesteld of dat onderscheid straks nog relevant is. Recente verkiezingen in binnen- en buitenland illustreren de relevantie van deze ontwikkeling voor politieke betrokkenheid en de erkenning van het gezag van onze overheden.
Naar mijn overtuiging is het aan de start van de volgende eeuw in onze geschiedenis dan ook belangrijk om te investeren in kennis over het onderscheid tussen waar en niet waar, tussen echt en niet echt, en tussen de fysieke een virtuele wereld.
Een gezamenlijk initiatief van onze gemeente, media partijen en kennisinstellingen dat hier op inzet is erop gericht ons Media Park in de komende jaren door te ontwikkelen naar een Media Campus, en op die campus krachten te bundelen in de ontwikkeling van een nieuw kenniscentrum dat onderzoek zal doen naar ontwikkelingen op het gebied van ‘digitaal vertrouwen’. Midden in de wereld van traditionele en nieuwe media willen we studenten de mogelijkheid bieden om onderzoek te doen naar de invloed van datatechnieken, kunstmatige intelligentie en augmented reality op journalistiek, meningsvorming, maatschappelijke ontwikkelingen en publiek vertrouwen.
Later in dit 600e levensjaar van onze gemeente, tijdens de Dutch Media Week 2024, hopen we u nader over dit initiatief te kunnen informeren.
Maar het Hilversum 600 jaar is natuurlijk in de eerste plaats een feest van onze Hilversummers. In de afgelopen maanden hebben inwoners, organisaties en bedrijven al een groot aantal heel originele ideeën voor festiviteiten in dit jubileumjaar in gang gezet. De commissie die tot een afweging moet komen tussen al deze ideeën heeft hier ongetwijfeld een flinke dobber aan gehad, en zal dat ook in de komende maanden weer krijgen wanneer de volgende serie voorstellen moeten worden beoordeeld en tegen elkaar afgewogen.
Ik verheug mij enorm op het weekend van 2 en 3 maart, wanneer ons Hilversum600 jaar echt van start zal gaan met “Hilversum Bakt”, wanneer onder andere het recept voor een speciaal Hilversum 600-taartje wordt onthuld, gevolgd door de Nacht van Hilversum. Een avond die, net als ons hele Hilversum 600 jaar, in het teken zal staan van ontmoeten en verbinden. Want als er 1 manier is om uit de bubbels te stappen waarin we steeds meer opgesloten dreigen te raken, dan is het wel om zelf actief, in de echte wereld, op onderzoek uit te gaan. Nieuwsgierig en vrij van zorg of vooroordeel op ontdekkingsreis te gaan buiten onze bubbel. De verjaardagstaart die we op 2 maart thuis gaan bakken nu eens niet te bezorgen bij – en te proeven met – iemand die we al kennen, maar juist in een buurt of bij een voordeur waar we nog niet eerder hebben aangebeld.
Ik zie uit naar dit historische jaar, en weet ook dat we het alleen met elkaar tot een waar feestjaar kunnen maken. Een jaar waarin we niet alleen samen omzien, maar vooral een stap zetten naar nog meer omzien naar elkaar.
Dan leggen we een heel vruchtbare basis voor een uitdagende, bruisende en zorgzame nieuwe eeuw in het verschiet voor ons mooie Hilversum.
Ik wens u allen een gezond, vredig en vriendelijk #Hilversum600 jaar
